-
Το καλάθι αγορών είναι άδειο!
O αφυγραντήρας είναι μια συσκευή που μπήκε στη ζωή μας, για να προσφέρει μια πιο ευχάριστη και υγιή ατμόσφαιρα απαλλαγμένη από τη δυσάρεστη υγρασία. Η βασική του λειτουργία είναι να αφαιρεί την υπερβολική ποσότητα υγρασίας από τον αέρα του χώρου, διατηρώντας τη σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να είναι ο αέρας στο σπίτι πιο “άνετος”, ενώ απομακρύνει τα φυσικά και ορατά σημάδια υγρασίας, όπως η μούχλα στους τοίχους ή η συμπύκνωση υδρατμών με τη μορφή σταγονιδίων νερού στα παράθυρα. Επίσης, βοηθάει στην πρόληψη παθήσεων που οφείλονται στην υψηλή υγρασία, όπως οι αλλεργίες και το άσθμα.
Φυσικά, η χρήση του αφυγραντήρα σε ένα χώρο κατά τους χειμερινούς μήνες μειώνει τα έξοδα της θέρμανσης, επιτυγχάνοντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.
Η υγρασία μετριέται με διάφορους τρόπους, με τον πιο κοινό να είναι η σχετική υγρασία. Η ιδανική μέση τιμή σχετικής υγρασίας ενός χώρου κυμαίνεται μεταξύ 50% - 55%. Σε αυτό το επίπεδο, οι περισσότεροι από εμάς αισθανόμαστε άνετα, ενώ αποτελεί και το ιδανικό περιβάλλον για την αποφυγή εκδήλωσης αλλεργιών, συχνών κρυολογημάτων και πόνων στα κόκαλα. Ταυτόχρονα, μια μέση υγρασία αυτής της τάξεως βοηθά στην προστασία και τη συντήρηση των υλικών στο εσωτερικό του σπιτιού, όπως οι γυψοσανίδες, οι τοίχοι και τα ξύλινα δάπεδα - έπιπλα, ενώ προστατεύει τα ρούχα στις ντουλάπες και άλλα αντικείμενα ή υλικά, που είναι επιρρεπή στις βλαβερές συνέπειες της υπερβολικής υγρασίας.
Το μέσο επίπεδο σχετικής υγρασίας σε ποσοστό 50% - 60% στο σπίτι θα μας παρέχει ευχάριστη ατμόσφαιρα και βελτιωμένη απόδοση της θέρμανσης.
Όταν, λοιπόν, η σχετική υγρασία στο σπίτι ή το χώρο μας είναι ανώτερη της φυσιολογικής, δηλαδή πάνω από 55% - 60%, τότε συνιστάται η χρήση ενός αφυγραντήρα. Μπορούμε να ελέγξουμε την υγρασία του σπιτιού ή κάποιου δωματίου με ένα καλής ποιότητας μετρητή υγρασίας - υγρασιόμετρο. Εάν βέβαια η υγρασία στο σπίτι είναι υπερβολική, τότε τα σημάδια μούχλας και η σχετική μυρωδιά που τη συνοδεύει, θα είναι έκδηλα στο γυμνό μάτι.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι ανάγκες διαφέρουν για κάθε νοικοκυριό. Μερικά σπίτια μπορεί να έχουν προβλήματα υγρασίας μόνο σε ορισμένες περιόδους του έτους, όπως π.χ. την άνοιξη όταν υπάρχει μεγάλη απορροή νερού από το έδαφος. Άλλες κατοικίες παρουσιάζουν πρόβλημα υψηλής υγρασίας όλο το χρόνο, όπως για παράδειγμα η εμφάνιση μούχλας στο μπάνιο ή σε χώρους που δε θερμαίνονται ή δεν αερίζονται σωστά, ακόμη και το καλοκαίρι. Υπάρχουν, επίσης, φορές που η υγρασία είναι πρόβλημα μεμονωμένα σε ένα δωμάτιο ή χώρο του σπιτιού, που είτε δε διαθέτει σωστή μόνωση, είτε υπάρχουν κατασκευαστικές κακοτεχνίες.
Εκτός από τα ορατά σημάδια υγρασίας, ένας ακόμη παράγοντας που θα μας οδηγήσει στην απόφαση αγοράς ενός αφυγραντήρα είναι η αίσθηση της θερμοκρασίας. Το ανθρώπινο σώμα αντιλαμβάνεται τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος σαν συνδυασμό της θερμοκρασίας, της υγρασίας και κάποιων άλλων παραγόντων. Ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες, η υψηλή υγρασία δημιουργεί μία αίσθηση έντονου και πιο διαπεραστικού κρύου.
Για παράδειγμα, ένας χώρος με θερμοκρασία 23°C και σχετική υγρασία 80%, είναι πολύ πιο δυσάρεστος από ένα χώρο με 20°C και 50% σχετική υγρασία. Για το λόγο αυτό, με τη ρύθμιση της υγρασίας σε χαμηλότερα επίπεδα έχουμε μειωμένη αίσθηση του κρύου, και ταυτόχρονα απαιτείται χαμηλότερη θερμοκρασία για να έχουμε ανάλογο αποτέλεσμα στις συνθήκες άνεσης.
Στην αγορά υπάρχει πλήθος επιλογών σε αφυγραντήρες πολλών εταιρειών με διαφοροποιήσεις στις λειτουργίες, τα τεχνικά χαρακτηριστικα, την ποιότητα κατασκευής και την τιμή. Τα βασικά κριτήρια επιλογής του κατάλληλου αφυγραντήρα, είναι η ποσότητα υγρασίας (αφυγραντική ικανότητα) που θέλουμε να αφαιρέσουμε και η θερμοκρασία του χώρου στον οποίο θα τον τοποθετήσουμε - κυρίως τους χειμερινούς μήνες του έτους, όπου το κρύο είναι πιο έντονο.
Η κοινώς αποδεκτή μονάδα μέτρησης της αφυγραντικής ικανότητας ενός αφυγραντήρα, είναι ο όγκος νερού σε λίτρα που μπορεί να αφαιρέσει η συσκευή μέσα σε 24ώρες (lt/ημέρα).
Μεμονωμένα ο μεγαλύτερος όγκος νερού ανά 24ώρες δε σημαίνει απαραίτητα μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, καθώς οι ονομαστικές τιμές στα χαρακτηριστικά αφορούν εργαστηριακές μετρήσεις, σε χώρους όπου η θερμοκρασία κυμαίνεται στους 30°C με σχετική υγρασία 80 - 90%.
Ο υπολογισμός της ικανότητας αφύγρανσης που χρειαζόμαστε είναι σύνθετος, καθώς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Για αυτό δεν μπορούμε να βασιστούμε σε έναν συγκεκριμένο τύπο, ωστόσο, πρέπει να λάβουμε υπόψη τα παρακάτω:
Για να υπολογίσουμε τα κυβικά μέτρα του χώρου μας, πολλαπλασιάζουμε τα τετραγωνικά μέτρα επί το ύψος του διαμερίσματος. Π.χ. Ένα σπίτι 90m2 με ύψος 3m έχει όγκο 270m3 (90m2 x 3m ύψος= 270m3).
Όπως καταλαβαίνουμε από τα παραπάνω, ένας λανθασμένος υπολογισμός των αναγκών μας και των παραμέτρων του χώρου μας, μπορεί να οδηγήσει στην αναποτελεσματική λειτουργία του αφυγραντήρα και σε πρόσθετες επιβαρύνσεις στο κόστος λειτουργίας της συσκευής. Ως γενική κατεύθυνση, αρχικά ας συμβουλευτούμε τον παρακάτω ενδεικτικό πίνακα για τα τετραγωνικά μέτρα του χώρου στον οποίο θα λειτουργήσει ο αφυγραντήρας, και στη συνέχεια μπορούμε να υπολογίσουμε τις ανάγκες σε κυβικά μέτρα αέρα:
Επιφάνεια χώρου (m2) με μέση υγρασία 50% - 60% | Επιφάνεια χώρου (m2) με μέση υγρασία 70% - 80% | Απόδοση Αφυγραντήρα (lt/24h) |
Έως 30 | Έως 20 | 8 |
30 έως 45 | 20 έως 30 | 12 |
45 έως 70 | 30 έως 45 | 16 |
70 έως 90 | 45 έως 60 | 20 |
90 έως 120 | 60 έως 80 | 25 |
120 έως 150 | 80 έως 100 | 30 |
Ο αφυγραντήρας πρέπει να μπορεί να καλύψει τουλάχιστον 4- 5 φορές τον αέρα του χώρου μας μέσα σε 8 - 10 ώρες λειτουργίας.
Οι κύριοι τύποι αφυγραντήρων στην αγορά είναι τρεις: οι αφυγραντήρες με συμπιεστή, οι θερμοηλεκτρικοί (Peltier) και αυτοί που χρησιμοποιούν ως αφυγραντικό μέσο το Ζεόλιθο (Desiccant).
Ο αφυγραντήρας με συμπιεστή λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο όπως ένα οικιακό κλιματιστικό. Είναι ο καθιερωμένος τρόπος αντιμετώπισης της υγρασίας, καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος αποδόσεων ανάλογα με την ισχύ του. Η συσκευή αναρροφά τον υγρό αέρα του χώρου και συμπυκνώνει την υγρασία στην ειδική ψυχρή διάταξη που διαθέτει, αφαιρώντας έτσι το νερό από τον αέρα. Το νερό συγκεντρώνεται στο δοχείο της συσκευής, ενώ ο αέρας περνάει από ένα δεύτερο θερμαντικό στοιχείο, κι αφού ανέβει η θερμοκρασία του στα αρχικά επίπεδα, τότε επιστρέφει στο χώρο μας.
Το πλεονέκτημα του αφυγραντήρα με συμπιεστή είναι ότι προσφέρει άμεσο αποτέλεσμα και είναι πιο οικονομικός στη λειτουργία του σε χώρους που θερμαίνονται κανονικά. Από την άλλη, έχει το μειονέκτημα ότι επηρεάζεται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος και για αυτό το λόγο δε συνιστάται για χρήση σε χώρους όπου η θερμοκρασία πέφτει κάτω από τους 14°C - 15°C. Επίσης, η ύπαρξη του συμπιεστή σημαίνει μεγαλύτερο όγκο και βάρος στη συσκευή.
Ο αφυγραντήρας με συμπιεστή είναι κατάλληλος για ένα σπίτι ή χώρο που θερμαίνεται ικανοποιητικά και διατηρεί τη θερμοκρασία πάνω από τους 15°C όλο το διάστημα της ημέρας.
Ενδεικτική χρήση:
Ο θερμοηλεκτρικός αφυγραντήρας, γνωστός και ως mini-αφυγραντήρας κυρίως λόγω μικρών διαστάσεών του, είναι παρόμοιας φιλοσοφίας με τον αφυγραντήρα με συμπιεστή, όμως βασίζεται στο θερμοηλεκτρικό φαινόμενο Peltier, από το οποίο αντλεί και το όνομά του. Στο φαινόμενο Peltier το ηλεκτρικό ρεύμα διαρρέει δύο διαφορετικά υλικά που ενώνονται σε ένα σημείο και ανάλογα με τη φορά του ρεύματος, το σημείο αυτό είτε θερμαίνεται, είτε ψύχεται. Στην περίπτωση του αφυγραντήρα, ο υγρός αέρας εισέρχεται στη συσκευή και πρώτα ψύχεται, ώστε να αποβάλλει τους υδρατμούς και το νερό, και στη συνέχεια επιστρέφει πιο θερμός στο περιβάλλον του χώρου μας.
Τα κύρια πλεονεκτήματα του θερμοηλεκτρικού αφυγραντήρα είναι η φορητότητά του και η σχεδόν αθόρυβη λειτουργία, χάρη στο μικρό μέγεθος και την έλλειψη κινούμενων μερών ή συμπιεστή. Η απλή κατασκευή με τα βασικά εξαρτήματα καθιστούν το θερμοηλεκτρικό αφυγραντήρα σχετικά οικονομικό και πιο ανεκτικό στη φθορά. Από την άλλη, για να παραμείνει μικρό το κόστος γίνονται παραχωρήσεις στην ποιότητα των υλικών, κι έτσι για παράδειγμα, ο μικρός ανεμιστήρας του (συνήθως 12V όπως αυτοί των Η/Υ) ενδεχομένως να απαιτεί συχνή αντικατάσταση.
Το βασικό, όμως, μειονέκτημα του θερμοηλεκτρικού αφυγραντήρα είναι η περιορισμένη αφυγραντική του ικανότητα. Τα περισσότερα μοντέλα αυτής της κατηγορίας έχουν δυνατότητα να αφαιρέσουν περίπου 0,5lt - 0,8lt υγρασίας ανά ημέρα, κάτι που όπως είναι αντιληπτό τους καθιστά κατάλληλους αποκλειστικά για πολύ μικρούς χώρους, όπως π.χ. μια ντουλάπα, ένα μικρό WC ή το πλησταριό.
Ενδεικτική χρήση:
Ο αφυγραντήρας Desiccant αντί για συμπιεστή χρησιμοποιεί το ζεόλιθο (Desiccant), ένα φυσικό αποξηραντικό υλικό με μεγάλο φάσμα χρήσεων. Ο ζεόλιθος τοποθετείται σε έναν ειδικό δίσκο μέσα στον αφυγραντήρα από τον οποίο περνάει ο αέρας του χώρου και συγκρατείται η υγρασία. Στη συνέχεια, το αποξηραντικό υλικό θερμαίνεται από μια εσωτερική θερμική αντίσταση και αποβάλλει την υγρασία, οδηγώντας το νερό στο δοχείο της συσκευής και το στεγνό αέρα πίσω στο χώρο.
Το κύριο πλεονέκτημα είναι, ότι η απόδοση του Desiccant αφυγραντήρα παραμένει σταθερή ανεξάρτητα από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Επίσης, κατά τη λειτουργία του «φυσάει» ξηρό και ζεστό αέρα, κάτι που βοηθάει έμμεσα στη θέρμανση. Για αυτό, ο Desiccant αφυγραντήρας είναι κατάλληλος για χρήση σε ένα χώρο, δωμάτιο ή σπίτι όπου η θερμοκρασία του αέρα είναι πιθανό να πέσει κάτω από τους 15°C.
Το εσωτερικό του αφυγραντήρα με συμπιεστή πρέπει να’ναι ψυχρότερο από τον αέρα μέσα στο δωμάτιο. Άρα στη χαμηλή θερμοκρασία το εσωτερικό μπορεί να φτάσει κοντά στο σημείο κατάψυξης και να σχηματιστεί πάγος στα πηνία ψύξης. Για αυτό κάτω από τους περίπου 15°C οι αφυγραντήρες με συμπιεστή έχουν προγραμματιστεί τα ⅔ του χρόνου τους είναι σε λειτουργία απόψυξης και όχι αφύγρανσης, κάτι που δε συμβαίνει στους Desiccant.
Επιπλέον, το αποξηραντικό υλικό στον Desiccant αφυγραντήρα αναγεννάται για να επαλαμβάνεται η διαδικασία, άρα ο ζεόλιθος δε χρειάζεται αντικατάσταση. Από την άλλη πλευρά, οι αφυγραντήρες αυτού του τύπου έχουν μεγαλύτερη κατανάλωση ρεύματος σε σχέση με τους αφυγραντήρες με συμπιεστή.
Ενδεικτική χρήση:
Μια σημαντική παράμετρος είναι ο θόρυβος της συσκευής, ιδιαίτερα αν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε τον αφυγραντήρα σε ένα υπνοδωμάτιο. Για το λόγο αυτό είναι σκόπιμο να γίνεται σύγκριση των επιπέδων θορύβου κατά τη λειτουργία του μηχανήματος. Μεταξύ των παραπάνω τύπων, οι αφυγραντήρες Desiccant είναι ελαφρύτεροι και σχετικά πιο αθόρυβοι κατά τη λειτουργία τους, λόγω της έλλειψης συμπιεστή.
Για τα μηχανήματα που προορίζονται για χρήση σε μικρά δωμάτια, καλό είναι ο θόρυβος να μην ξεπερνάει τα 38dB - 42dB στη χαμηλή ταχύτητα. Στους μεγαλύτερης ισχύος αφυγραντήρες μία στάθμη θορύβου στο επίπεδο των 44dB – 52dB είναι αποδεκτή.
Υπάρχουν αρκετοί αφυγραντήρες με ενσωματωμένο ιονιστή, ένα εξάρτημα που απελευθερώνει θετικά και αρνητικά ιόντα, βοηθώντας έτσι στην εξουδετέρωση βακτηριδίων, σκόνης, δυσάρεστων οσμών και αιωρούμενων σωματιδίων. Ο ιονιστής καθαρίζει τον αέρα από μυρωδιές που προέρχονται από τον καπνό ή δραστηριότητες όπως το μαγείρεμα και επίσης, βελτιώνει την ατμόσφαιρα σε χώρους όπου βρίσκονται άτομα ευαίσθητα σε αλλεργίες, όπως τα βρέφη ή οι ηλικιωμένοι άνθρωποι.
Ο ιονισμός υπάρχει ως ξεχωριστή λειτουργία (mode) στον αφυγραντήρα.
Μια πρόσθετη δυνατότητα κάποιων αφυγραντήρων είναι η σύνδεση με την αποχέτευση, ώστε να παρέχουν συνεχή αποστράγγιση χωρίς να είναι απαραίτητη η παρουσία μας στο χώρο όπου είναι εγκατεστημένη η συσκευή. Με αυτόν τον τρόπο δε χρειάζεται να αδειάζουμε το δοχείο συλλογής του νερού, κι έτσι η συσκευή λειτουργεί αδιάλειπτα για όσο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητο.
Ο αφυγραντήρας με σύνδεση αποχέτευσης προτείνεται κυρίως σε περιπτώσεις όπου τον τοποθετούμε σε ένα χώρο που δεν κατοικείται συνεχώς, όπως για παράδειγμα σε ένα εξοχικό σπίτι ή σε κάποια απομακρυσμένη αποθήκη ή υπόγειο, όπου υπάρχει μεγάλο πρόβλημα υγρασίας και το δοχείο νερού θα γεμίζει πολύ συχνά.
Το νερό που συγκεντρώνεται στο δοχείο του αφυγραντήρα είναι απιονισμένο και μπορεί να αξιοποιηθεί για χρήσεις στις οποίες δε θέλουμε νερό με άλατα, όπως π.χ. στους υαλοκαθαριστήρες του αυτοκινήτου. Προσοχή! Δεν είναι τόσο μεγάλης καθαρότητας για να έρχεται σε επαφή με τα καθαρά ρούχα, άρα δεν προτείνεται για χρήση στο ατμοσίδερο.
Ένας συνηθισμένος λόγος χρήσης του αφυγραντήρα είναι το στέγνωμα των ρούχων σε εσωτερικό χώρο κατά τους χειμερινούς μήνες. Όταν στεγνώνουμε τα ρούχα μέσα στο σπίτι, ο υγρός αέρας από τα νωπά ρούχα μεταφέρεται φυσιολογικά και στους υπόλοιπους χώρους επειδή ο αέρας γύρω είναι ξηρότερος, προκειμένου να υπάρξει ισορροπία στο περιβάλλον.
Η χρήση ενός απλού αφυγραντήρα μπορεί να στεγνώσει τα ρούχα γρηγορότερα και με μικρότερο κόστος συγκριτικά με ένα στεγνωτήριο ρούχων. Ωστόσο, απαιτείται προσοχή γιατί αν ο αφυγραντήρας λειτουργήσει για παραπάνω ώρες, τότε τα ρούχα μας θα είναι πολύ στεγνά και δύσκολα για σιδέρωμα.
Πολλοί αφυγραντήρες διαθέτουν ειδικά προγράμματα και λειτουργίες στεγνώματος, που φέρνουν τα ρούχα σε μία κατάσταση έτοιμα για χρήση ή σιδέρωμα.
Σε γενικές γραμμές, ο αφυγραντήρας τοποθετείται σε ένα κεντρικό σημείο μέσα στο σπίτι, στους χώρους που χρησιμοποιούνται περισσότερο και ιδανικά σε μια σταθερή επιφάνεια με λίγο ύψος πάνω από το δάπεδο. Ακόμη κι αν έχουμε υγρασία σε αρκετά σημεία, δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσουμε μία διαφορετική συσκευή για κάθε χώρο. Εφόσον οι εσωτερικές πόρτες των δωματίων παραμένουν ανοικτές, η υγρασία θα μετακινηθεί με φυσικό τρόπο προς τον αφυγραντήρα, ώστε να την απορροφήσει ο ανεμιστήρας του.
Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις όπου πιθανόν θα θελήσουμε να μετακινήσουμε τον αφυγραντήρα σε κάποιον χώρο που έχει εστιασμένο πρόβλημα υγρασίας. Αυτό μπορεί για παράδειγμα να χρειαστεί στην περίπτωση ενός βορινού δωματίου με εντοιχισμένες ντουλάπες, στο μπάνιο ή σε κάποια αποθήκη - χολ. Εκεί, ο αφυγραντήρας θα πρέπει να τοποθετηθεί ιδανικά με κλειστές τις υπόλοιπες πόρτες, ώστε να τραβήξει όλη την υγρασία, προτού τον χρησιμοποιήσουμε σε όλο το σπίτι.
Κατά κανόνα οι αφυγραντήρες με συμπιεστή είναι βαρύτεροι και πιο ογκώδεις από τους Desiccant, λόγω της ύπαρξης του συμπιεστή, που προσθέτει περίπου 5-6 κιλά στη συσκευή. Αν σκοπεύετε να τον μετακινείτε συχνά, αναζητήστε κάποιο μοντέλο με ροδάκια.
Ο αφυγραντήρας είναι μια συσκευή που επηρεάζει άμεσα την ατμόσφαιρα και την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε. Για αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μεριμνούμε για την τακτική συντήρηση και τον καθαρισμό του.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η συσκευή τοποθετείται στο δάπεδο, κάτι το οποίο σημαίνει ότι θα απορροφά όλη τη σκόνη στο πάτωμα με το ενδεχόμενο να φράξει το φίλτρο του. Το φραγμένο φίλτρο επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία του αφυγραντήρα, αφού μειώνει την απόδοσή του και αυξάνει την κατανάλωση ρεύματος. Επιπλέον, ταλαιπωρεί τα εξαρτήματά του, όπως το συμπιεστή και τον ανεμιστήρα, κάτι που πιθανώς μπορεί να οδηγήσει σε μία σοβαρότερη βλάβη.
Ο σωστός καθαρισμός του αφυγραντήρα μας θα κρατήσει τη μονάδα σε καλή και ωφέλιμη λειτουργία για την υγεία μας, ενώ εξασφαλίζει την κατανάλωση λιγότερης ενέργειας και εγγυάται μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Όσον αφορά τα μέρη του αφυγραντήρα που πρέπει να καθαρίζονται, συνοψίζονται στα εξής: